Ελληνική και ξένη πεζογραφία με φόντο την Κρήτη
Πρόταση φιλαναγνωσίας:
‘’Το βασίλειο της Κρήτης [Γενικές πληροφορίες και χωρία] του Γιώργη Γιατρομανωλάκη – Εκδόσεις Άγρα 2016
Ένας πεζογραφικός ύμνος για την πολιτισμική οντότητα της Κρήτης μέσα στο συμπαντικό γίγνεσθαι από τον Γιώργη Γιατρομανωλάκη που συνέλαβε με την γραφίδα του και την πιο ανεπαίσθητη διαφοροποίηση στην ιδιοσυγκρασία των Κρητών. Γραφή ιδιαίτερου ύφους για τα αφανέρωτα της νήσου που αποκαλύπτονται ακολουθώντας ροή πολύχρωμου μύθου σε συνορατορία όμως με την πραγματικότητα, εν είδει περιηγητικού οδηγού. Εντέλει όταν αγαπάς έναν τόπο πάντα νιώθεις πως συντελείται κάτι παραπάνω στον αέρα του, κάτι κρύφιο και δωρούμενο στις αισθήσεις σου. Έτσι ο συγγραφέας περιγράφει εξαρχής πως ‘’η νήσος Κρήτη στηρίζεται πάνω σε μια αδαμάντινη περιστρεφόμενη βάση και έχει στερεότητα αξιοζήλευτη’’
Ο συγγραφέας με αφηγηματική χάρη αποδίδει νόρμες και περσόνες που γνωρίζουμε όλοι πως υφίστανται ακόμη στη ζωή της νήσου μας. Ηθογραφεί με διάθεση παιγνιώδη και αισθησιακή, γι αυτό καταλήγει να συλλάβει με πληρότητα τα ρευστά του ψυχισμού των Κρητών, ανδρών και γυναικών. Με εκφραστική τόλμη και τη δροσιά νεότητας περιγράφει ακόμη και τα άρρητα ∙αυτά που συμβαίνουν στο νοτινό αεράκι του τόπου μας, στα άλματα των πρωτοχορευτών, στα βλέμματα των γυναικών, στις καμπανιστές φωνές των αντρών.
Ο Γιώργης Γιατρομανωλάκης με το αφηγηματικό ύφος του αρχαίου Λουκιανού δομεί και αναπτύσσει τη μυθοπλασία του σε δυο μέρη. Προτάσσει μάλιστα κι έναν κατάλογο Κρητών βασιλέων και βασιλισσών∙ βασιλείς με το όνομα Μίνως, όπως Μίνως ο Αγέλαστος αλλά και Μίνως ο Ιεροφάντης και Ερωτικός και πολλοί άλλοι. Βασίλισσες με το όνομα Πασιφάη, όπως Πασιφάη η Λευκόστηθη, Πασιφάη η Ανελέητη ή Ανεβαίνουσα,Πασιφάη η Φιλήδονος κ.α.
Στο πρώτο μέρος δίδονται γενικές πληροφορίες περί του Βασιλείου της Κρήτης. Μας κάνει γνωστό με τολμηρή και θάλλουσα φαντασία πως η νήσος ‘’όταν ασφυκτιά αρχίζει να περιστρέφεται επάνω στη βάση της’’ ,μάλιστα κάποτε οργίστηκε και ‘’τράνταξε ολόκληρη και απομακρύνθηκε από τα παράλια της χώρας των Γραικών. Έκτοτε ζει στη μέση του πελάγους.’’ Είναι προφανές πως ο συγγραφέας ξετυλίγοντας τη μυθοπλασία του παράλληλα μάς χαρίζει διαπιστευμένες γνώσεις ιστορίας-γιατί ο Γ.Γιατρομανωλάκης- ένας από τους αγαπημένους μου πανεπιστημιακούς δασκάλους- εκτός από δεινός φιλόλογος είναι και καταρτισμένος ιστορικός και ισχυρός αρχαιογνώστης.
Στο δεύτερο μέρος μιλά για τα είκοσι φανταστικά χωριά της νήσου Κρήτης-το χωριό των γυμνών γυναικών, το χωριό των μονοήμερων ανθρώπων, το χωριό των ποιητών, το χωριό των μελαγχολικών, το χωριό των ερωτευμένων, το χωριό των αληθινών ψευτών κ.ά. Συνιστώ ανεπιφύλακτα την ανάγνωση του ‘’Βασιλείου της Κρήτης’’ που η αφήγηση του αγγίζει με τη ζηλευτή μινωική χάρη τα αντανακλαστικά της καταγωγής μας και πετυχαίνει να αναγνωρίσουμε τον εαυτό μας μέσα στον ευλογημένο τόπο που ζούμε. Η ομορφιά των περιγραφών του , η θυμοσοφία των παραινέσεών του οδηγεί κάθε Κρήτα, αλλά και κάθε φιλαναγνώστηστον βασιλικό δρόμο της αυτεπίγνωσης με όχημα τον μύθο και την επιθυμία.
Κλείνοντας παραθέτω τον μικρό επίλογο από το χωριό του Μινώταυρου που όπως λέει ο συγγραφέας ‘’είναι κρυφό, μυστικό και αφανέρωτο, αλλά υπάρχει.’’ Με την οφειλόμενη πίστη στα σύμβολα, με λυρισμό και φιλοσοφική διάθεση εξοπλίζει τον αναγνώστη στην πορεία της αναζήτησης με τον ακόλουθο χρησμό:’’ Ω περιπλανώμενε. Ω αναζητητή των απόκρυφων μυστηρίων. Ω εσύ που με ζήλο και πόθο ψάχνεις να εύρεις το χωριό του Μινώταυρου για να εισέλθεις. Να δεις και να ιδωθείς. Να πράξεις και να πραχθείς. Μάθε πρώτα. Σκέψου πρώτα.’’
Ανδρομάχη Ε. Χουρδάκη
Φιλόλογος-Συγγραφέας
*συνορατορία: λέξη ζώσα στη ντοπιολαλιά μας, απέμεινε από την Ενετοκρατία, σημαίνει τη συνόρευση
