Φορολογικές δηλώσεις | τι ισχύει για εισοδήματα, ενοίκια και τεκμήρια – πότε ανοίγει η πλατφόρμα

Από το μήνα Μάρτιο αναμένεται να ξεκινήσει η υποβολή φορολογικής δήλωσης, για τα εισοδήματα του έτους 2021.
Η καταληκτική ημερομηνία για την πληρωμή της πρώτης δόσης θα παραμείνει η 31η Ιουλίου 2022, ενώ η εξόφληση του φόρου θα μπορεί να πραγματοποιηθεί σε 8 μηνιαίες δόσεις.

Oλες οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι κανονικά θα εφαρμοστούν φέτος τα τεκμήρια για τη φορολόγηση μισθωτών, συνταξιούχων, αυτοαπασχολούμενων και ελεύθερων επαγγελματιών.

Η εξαίρεση ή το ειδικό καθεστώς που ίσχυσε για τα εισοδήματα του 2020 των πληττόμενων της πανδημίας δεν θα επαναληφθεί για τα εισοδήματα του 2021 που θα φορολογηθούν φέτος. Αυτό σημαίνει ότι εκείνοι που έχουν τεκμαρτές δαπάνες υψηλότερες από το δηλωθέν εισόδημά τους θα φορολογηθούν με βάση τα τεκμήρια.

Αναλυτικά τα τεκμήρια

Οι τεκμαρτές δαπάνες που απειλούν να αυξήσουν τη φορολογία των φυσικών προσώπων είναι οι ακόλουθες:

• Οι κατοικίες. Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της ιδιοκατοικούμενης ή μισθωμένης ή της δωρεάν παραχωρούμενης κύριας κατοικίας.
• Τα αυτοκίνητα. Το τεκμήριο για τα αυτοκίνητα διαμορφώνεται ανάλογα με τα κυβικά εκατοστά και ξεκινάει από τα 4.000 ευρώ για αυτοκίνητα μέχρι 1.200 κ.εκ. και κλιμακώνεται αναλόγως.
• Τα δίδακτρα που καταβάλλονται για ιδιωτικά σχολεία και εκπαιδευτήρια.
• Η δαπάνη για οικιακές βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό.
• Τα σκάφη αναψυχής. Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση τα μέτρα.
• Οι πισίνες. Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση την επιφάνειά τους και διαμορφώνεται ανάλογα με το αν είναι εξωτερική ή εσωτερική.
• Οι δαπάνες για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων, εντός του 2020, όπως ακινήτων, αυτοκινήτων, πινάκων ζωγραφικής και γενικά αγαθών μεγάλης αξίας.
• Η ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης, η οποία ορίζεται στο ποσό των 3.000 ευρώ, προκειμένου για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο και στο ποσό των 5.000 ευρώ, προκειμένου για συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση, εφόσον δηλώνεται πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα.

Οι φορολογούμενοι που δηλώνουν χαμηλότερο πραγματικό εισόδημα, από το τεκμαρτό τους, έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν τη διαφορά, επικαλούμενοι εισοδήματα τα οποία είναι αφορολόγητα ή φορολογήσιμα, εισοδήματα προηγουμένων οικονομικών ετών ή με τη λήψη δανείων.

Φορολογική κλίμακα

Με την κλίμακα που ισχύει από το περσινό έτος αναμένεται να φορολογηθούν τα εισοδήματα του 2021, έτος που ενσωμάτωνε τον νέο συντελεστή 9% για τα πρώτα 10.000 ευρώ εισοδήματος.

Αναφορικά με τα εισοδήματα μεταξύ 10.000 και 20.000 ευρώ η φορολόγηση βρίσκεται στο 22%, για το τμήμα του εισοδήματος πάνω από 20.000 και μέχρι τα 30.000 ευρώ επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 28% από 29%, ενώ πάνω από 30.000 και μέχρι τα 40.000 ευρώ εφαρμόζεται συντελεστής φόρου μειωμένος σε 36% από 37%. Για το τμήμα του ετήσιου εισοδήματος άνω των 40.000 ευρώ ο συντελεστής φόρου μειώθηκε στο 44% από 45%.

Πότε ισχύει η έκπτωση φόρου

Η έκπτωση φόρου ισχύει από τα 777 ευρώ για μισθωτούς, συνταξιούχους και κατ’ επάγγελμα αγρότες που δεν έχουν προστατευόμενα παιδιά ή έχουν ένα έως τέσσερα προστατευόμενα τέκνα. Ειδικότερα η έκπτωση φόρου διαμορφώνεται:

• σε 777 ευρώ για κάθε φορολογούμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα,
• σε 810 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με ένα εξαρτώμενο τέκνο,
• σε 900 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με δύο εξαρτώμενα τέκνα,
• σε 1.120 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με τρία εξαρτώμενα τέκνα,
• σε 1.340 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με τέσσερα εξαρτώμενα τέκνα,
• σε 1.560 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με πέντε εξαρτώμενα τέκνα,
• σε 1.780 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με έξι εξαρτώμενα τέκνα,
• σε 2.000 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με επτά εξαρτώμενα τέκνα.

Ελεύθεροι επαγγελματίες

Οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι κερδισμένοι, καθώς τα εισοδήματα έως 10.000 ευρώ θα φορολογηθούν με συντελεστή 9%, δεν θα καταβάλουν εισφορά αλληλεγγύης, ενώ και η προκαταβολή φόρου θα ανέλθει στο 55%.

Συντελεστής φορολόγησης επιχειρήσεων – Προκαταβολή φόρου

Με μειωμένους συντελεστές θα φορολογηθούν το 2022 οι επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, μειώνεται ο συντελεστής από το 24% στο 22% για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2021.

Επίσης, μειώνεται, σε 80%, το ποσοστό προκαταβολής φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων. 

Εισφορά αλληλεγγύης

Εκτός από τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα και οι αυτοαπασχολούμενοι θα απαλλαγούν από την εισφορά αλληλεγγύης, για εισοδήματα από 12.000 ευρώ και άνω. Ειδικότερα:

• Ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι για τα εισοδήματα του 2021 που θα δηλωθούν το 2022, καθώς και οι αγρότες.
• Όσοι έχουν εισοδήματα από ενοίκια. Για παράδειγμα, ιδιοκτήτης που αποκτά εισοδήματα 25.000 ευρώ από ενοίκια θα έχει όφελος ύψους 426 ευρώ από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης το 2022.
• Όσοι λαμβάνουν μερίσματα.

Φορολόγηση ενοικίων

Αυτοτελώς φορολογούνται τα καθαρά εισοδήματα από ακίνητα, δηλαδή τα ποσά που προκύπτουν από την αφαίρεση των δαπανών που εκπίπτουν από τα ακαθάριστα ποσά εισοδημάτων από ακίνητα, φορολογούνται αυτοτελώς, με κλίμακα στην οποία ισχύουν συντελεστές φόρου:

• 15% μέχρι το επίπεδο ετήσιου εισοδήματος 12.000 ευρώ.
• 35% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 35.000 ευρώ.
• 45% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος πάνω από τα 35.000 ευρώ.

Στους ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων οι οποίοι δεν εισέπραξαν ενοίκια από τους μισθωτές τους το 2021 λόγω άρνησης ή αδυναμίας των τελευταίων να τα πληρώσουν, η απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για τα ανείσπρακτα αυτά ποσά θα χορηγηθεί πιθανότατα και φέτος με μόνη προϋπόθεση την κοινοποίηση εξωδίκων καταγγελιών στους μισθωτές.

Ποιες οι υποχρεώσεις κάλυψης ποσοστού εισοδήματος με e-πληρωμές δαπανών

Κάθε φορολογούμενος που είναι μισθωτός, συνταξιούχος, κατά κύριο επάγγελμα αγρότης ή αυτοαπασχολούμενος καθώς και κάθε φορολογούμενος με εισοδήματα από ενοίκια ακινήτων πρέπει να έχει πραγματοποιήσει έως το τέλος του τρέχοντος έτους δαπάνες για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών συνολικού ύψους ίσου με ποσοστό 30% του ετησίου ατομικού πραγματικού εισοδήματός του.

Οι δαπάνες αυτές για να αναγνωριστούν θα πρέπει να εξοφληθούν με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες ή με άλλα ηλεκτρονικά μέσα  πληρωμής (προπληρωμένες κάρτες, πληρωμές μέσω e-banking κ.λπ.) και να έχουν εκδοθεί γι’ αυτές και οι σχετικές αποδείξεις λιανικών συναλλαγών.

Στο εισόδημα που λαμβάνεται υπόψιν για τον υπολογισμό του 30% δεν περιλαμβάνεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης για όσους εξακολουθούν να την πληρώνουν, δηλαδή για τους δημοσίους υπαλλήλους, τους δημοσίους λειτουργούς (στρατιωτικούς, αστυνομικούς, λιμενικούς πυροσβέστες, δικαστικούς, ιατρούς του ΕΣΥ, πανεπιστημιακούς κ.λπ.) και τους συνταξιούχους, εφόσον έχουν ετήσιο εισόδημα άνω των 12.000 ευρώ. Τo ανώτατο όριο του ποσού των δαπανών που πρέπει να έχουν εξοφληθεί έως το τέλος του τρέχοντος έτους με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ανέρχεται σε 20.000 ευρώ.

Από την υποχρέωση να έχουν καλύψει το ποσοστό 30% του ετησίου πραγματικού εισοδήματος με δαπάνες για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών εξοφληθείσες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής εξαιρούνται όσοι φορολογούμενοι πραγματοποίησαν εντός του 2021 δαπάνες για πληρωμές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ, για τοκοχρεωλυτικές δόσεις δανείων και για ενοίκια, οι οποίες υπερβαίνουν αθροιστικά το 60% του ετησίου πραγματικού εισοδήματος.

Οι φορολογούμενοι αυτοί πρέπει να καλύψουν ποσοστό 20% του ετησίου πραγματικού εισοδήματος με δαπάνες για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών εξοφληθείσες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Προϋπόθεση όμως για να ισχύσει αυτό το μειωμένο ποσοστό είναι οι δαπάνες για φόρους, δάνεια και ενοίκια να έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.