Τι ακριβώς συμβαίνει στη Ρωσία | σε τροχιά αποδυνάμωσης ο Πούτιν

Από αργά το βράδυ της Παρασκευής (23/6) όλος ο κόσμος έχει στραμμένο το βλέμμα του σε όλα όσα εκτυλίσσονται στη Ρωσία υπό τη σκιά μίας εμφύλιας σύγκρουσης να πλανάται πάνω από τη χώρα.

Δεν είναι μία εξέγερση, δεν είναι μία διαμαρτυρία. Για τα μέτρα της Δύσης είναι μία απόπειρα πραξικοπήματος με την χρήση βαριά οπλισμένων στρατιωτικών δυνάμεων, σε μία χώρα που διαθέτει 5.500 πυρηνικές κεφαλές. Τα πράγματα δεν είναι καθόλου απλά για ολόκληρο τον πλανήτη – όχι μόνον για τους Ρώσους και τους Ουκρανούς – και η αγωνία είναι έκδηλη. 

Στο πλαίσιο αυτό, η δήλωση του αρχηγού της Wagner ότι δεν επιχειρεί παραξικόπημα, αλλά «πορεία δικαιοσύνης» , όπως και ότι ο μισός ρωσικός στρατός είναι έτοιμος να ενωθεί με τους μισθοφόρους εναντίον του Πούτιν, μπορεί να είναι μία μεγάλη αλήθεια, όπως μπορεί να είναι και μία κακοστημένη προπαγάνδα. Αν ωστόσο είναι αλήθεια – έστω και σε κάποιο βαθμό – τότε ουδείς μπορεί να προδιαγράψει τις εξελίξεις.

Με το διάγγελμά του, ο πρόεδρος Πούτιν έδειξε για πρώτη φορά – πίσω από το αυστηρό προσωπείο και την προαναγγελία σκληρής τιμωρίας του «προδότη» Πριγκόζιν – ότι δεν νιώθει να έχει τον πλήρη έλεγχο της κατάστασης. Είναι μία αίσθηση που ασφαλώς προστίθεται στις πληροφορίες που φτάνουν στα διεθνή μέσα ενημέρωσης και μιλούν για προπαρασκευή από την πλευρά των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων για καταστροφή γεφυρών στους οδικούς άξονες που οδηγούν από το Ροστόφ προς τη Μόσχα – μία απόσταση όσο το Αθήνα – Θεσσαλονίκη.

Κανείς δεν μπορεί σε αυτή τη φάση να γνωρίζει τι θα συμβεί. Το βέβαιο είναι ότι η Ρωσία μπαίνει σε μία τεράστια εσωτερική κρίση, από την οποία σε κάθε περίπτωση θα βγει αποδυναμωμένη, όπως κι αν εξελιχθεί η εξέγερση των μισθοφόρων.

Ρεπορτάζ των New York Times κάνει μία πρώτη απαρίθμηση όλων όσων συμβαίνουν στη Ρωσία από το «ξέσπασμα» του Γεβγκένι Πριγκόζιν μέχρι την οργισμένη απάντηση του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Αναλυτικά οι New York Times αναφέρουν:

«Ρώσοι στρατηγοί κατηγόρησαν την Παρασκευή έναν Ρώσο μεγιστάνα μισθοφόρο ότι προσπάθησε να κάνει πραξικόπημα κατά του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Αυτό σηματοδότησε μια ανοιχτή αντιπαράθεση μεταξύ του αρχηγού της ομάδας Wagner και του στρατού, οι οποίοι διαφωνούν επί μήνες για τις πολεμικές τακτικές της Ρωσίας στην Ουκρανία.Unmute

Remaining Time -0:00Fullscreen

Υπήρξαν αναφορές κατά τη διάρκεια της νύχτας για στρατιωτικές κινήσεις σε περιοχή της νότιας Ρωσίας κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία. Και το πρωί του Σαββάτου, ο Γεβγκένι Πριγκόζιν με μήνυμά του στο Telegram ανακοίνωσε ότι είχε στον έλεγχο του τμήμα του αρχηγείου στρατιωτικής διοίκησης στη νότια Ρωσία.

Δεν ήταν σαφές πόσες περιοχές ήλεγχαν οι δυνάμεις της Wagner ή πόση απειλή αποτελούσαν για το Κρεμλίνο. Αλλά η συγκεκριμένη αντιπαράθεση ήδη αποτελούσε την πιο μεγάλη πρόκληση για την εξουσία του Βλαντίμιρ Πούτιν από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία πριν από 16 μήνες.

Σε διάγγελμα που απηύθυνε προς τον ρωσικό λαό, ο Πούτιν χαρακτήρισε τις ενέργειες των δυνάμεων της Wagner ως «πισώπλατο μαχαίρωμα» και υποσχέθηκε πως θα απαντήσει «αποφασιστικά».

Τι συμβαίνει;

Η ένταση κλιμακώθηκε αργά την Παρασκευή, αφού ο Πριγκόζιν κατηγόρησε τον ρωσικό στρατό ότι επιτέθηκε στα στρατόπεδα των μαχητών του – ένας ισχυρισμός που δεν μπορούσε να επαληθευτεί άμεσα. Περιέγραψε επίσης την εισβολή στην Ουκρανία ως μία «κομπίνα» που διαπράχθηκε από μια διεφθαρμένη ρωσική ελίτ.

Ο Πριγκόζιν ορκίστηκε ότι η μισθοφορική του δύναμη των 25.000 ατόμων, όπως είπε, θα περάσει στην επίθεση κατά του ρωσικού υπουργείου Άμυνας, αν και είπε ότι οι συγκεκριμένες ενέργειες δεν αποτελούν «στρατιωτικό πραξικόπημα».

Οι ρωσικές Αρχές απάντησαν κατηγορώντας τον Πριγκόζιν ότι «οργάνωσε ένοπλη εξέγερση». Ένας Ρώσος στρατηγός προέτρεψε τους μαχητές του κ. Πριγκόζιν να μην «γίνονται παιχνιδάκι» στα χέρια ενός εχθρού που, όπως είπε, περίμενε να επιδεινωθεί η πολιτική κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας.

Μάλιστα, ένα βίντεο που βγήκε στο «φως» δείχνει τεθωρακισμένα οχήματα του ρωσικού στρατού στην πόλη Ροστόφ, κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία, όπου επιχειρούσαν οι μαχητές του Πριγκόζιν. Άλλα βίντεο που κυκλοφόρησαν στο Διαδίκτυο και επαληθεύτηκαν από τους New York Times έδειξαν δεκάδες στρατιώτες να βγαίνουν από στρατιωτικά οχήματα και να στρέφουν τα όπλα τους στο συγκρότημα που αποτελεί το στρατιωτικό διοικητήριο στη νότια Ρωσία.

Νωρίς το Σάββατο, ο κυβερνήτης της περιοχής του Ροστόφ ζήτησε από τους κατοίκους να μείνουν στα σπίτια τους, λέγοντας ότι οι Αρχές «κάνουν ό,τι είναι απαραίτητο» για να διασφαλίσουν την ασφάλειά τους. Ο κυβερνήτης της γειτονικής περιοχής Βορονέζ, βόρεια του Ροστόφ, είπε επίσης ότι μια συνοδεία στρατιωτικού εξοπλισμού κινούνταν κατά μήκος ενός τοπικού αυτοκινητόδρομου. Δεν ήταν ξεκάθαρο σε ποια κατεύθυνση κινούνταν.

Καθώς διαδραματίζονταν τα γεγονότα στη Ρωσία, οι ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας δημοσίευσαν ένα λιτό μήνυμα στο Twitter: «Παρακολουθούμε».

Ποιος είναι ο Πριγκόζιν;

Ο μεγιστάνας της Αγίας Πετρούπολης είναι εδώ και χρόνια μέρος ενός κύκλου Ρώσων ολιγαρχών με στενούς δεσμούς με τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν. Το 2018, ήταν ένας από τους 13 Ρώσους που κατηγορήθηκαν από ομοσπονδιακό μεγάλο δικαστήριο στις Ηνωμένες Πολιτείες για παρέμβαση στις αμερικανικές εκλογές του 2016.

Η μισθοφορική ομάδα Wagner του Πριγκόζιν, μια σκιώδης ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία, εμφανίστηκε για πρώτη φορά κατά την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014. Έκτοτε άσκησε επιρροή για λογαριασμό της Μόσχας στη Συρία, τη Λιβύη, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, το Σουδάν, το Μάλι και τη Μοζαμβίκη.

Η Wagner είναι ένας σημαντικός παράγοντας για τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και ηγήθηκε της πρόσφατης επίθεσης στην πόλη Μπαχμού. Μάλιστα ο Πριγκόζιν, ο οποίος έχει στρατολογήσει μαχητές ακόμη και μέσα από τις φυλακές, θεωρείται ευρέως ως ένα σύμβολο της Ρωσίας εν καιρώ πολέμου: Αδίστακτος, ξεδιάντροπος και άναρχος.

Γιατί είναι θυμωμένος ο Πριγκόζιν;

Ο Πριγκόζιν έχει εξαπολύσει πολλές κατηγορίες τους τελευταίους μήνες προς τη στρατιωτική ηγεσία της Ρωσίας. Κατηγορεί τους Ρώσους στρατηγούς ότι απέτυχαν να παρέχουν στις δυνάμεις του αρκετά πυρομαχικά και ότι αγνόησαν τους αγώνες των στρατιωτών.

Το Κρεμλίνο έδειξε μία (πρωτοφανή) ανοχή στις καταγγελίες του, ακόμη και όταν ορισμένοι αναλυτές είπαν ότι ο Πριγκόζιν ήταν έτοιμος να εξαργυρώσει τη θέση τοιυ στο να αποκτήσει μεγαλύτερη πολιτική επιρροή, απειλώντας πιθανώς την εξουσία του Πούτιν.

Ωστόσο, η υπομονή του Πούτιν εξαντλήθηκε και επίσημα το πρωί του Σαββάτου, όταν ο γενικός εισαγγελέας της χώρας ανακοίνωσε ότι ο Πριγκόζιν ερευνούταν για καταγγελίες που επέβαλαν μέγιστη ποινή φυλάκισης 20 ετών. Μάλιστα, το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS μετέδωσε ότι του απαγγέλθηκαν κατηγορίες.

Αργότερα το πρωί του Σαββάτου, ο κ. Πούτιν αναφέρθηκε στην κατάσταση στο Ροστόφ κατά τη διάρκεια μιας σύντομης ομιλίας στην κρατική τηλεόραση, λέγοντας ότι θα ληφθούν «αποφασιστικές ενέργειες» για τη σταθεροποίησή της. Είπε ότι η λειτουργία στρατιωτικών και πολιτικών ιδρυμάτων στη νότια ρωσική πόλη του ενός εκατομμυρίου κατοίκων είχε «ουσιαστικά μπλοκαριστεί».

«Οι ενέργειες που διχάζουν την ενότητά μας είναι στην ουσία ενδείξεις ηττοπάθειας ενώπιον των δικών μας ανθρώπων», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Πούτιν.