Ν. Χαζιράκης | «Η σημασία της Χωροταξίας στην σύγχρονη κοινωνία»
Γράφει ο Αντιδήμαρχος Υπηρεσίας Δόμησης (Πολεοδομίας) και Δημοτικής Περιουσίας Χανίων, Νικόλαος Χαζιράκης:
Η 8η Νοεμβρίου γιορτάζεται κάθε χρόνο ως Παγκόσμια Ημέρα Πολεοδομίας – Χωροταξίας (World Town Planning Day) και υπογραμμίζει τη συνεισφορά του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού στην ποιότητα ζωής των κατοίκων των οικισμών και στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Είναι μάλιστα πιο επίκαιρη από ποτέ στην Ελλάδα, λόγω και της επικείμενης κατάθεσης του νέου νομοσχεδίου που θα επιφέρει σημαντικές ανακατατάξεις στην εκτός σχεδίου δόμηση και στην αξία των ακινήτων των Ελλήνων πολιτών.
Κατά τη δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου αυτού τέθηκαν ποικίλες απόψεις από μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, κάνοντας μάλιστα ρεκόρ σε παρεμβάσεις σε προς διαβούλευση νομοσχέδιο. Υπήρξαν εύλογοι προβληματισμοί για το αν είναι θεμιτή η αιφνίδια αυτή ανατροπή του προγραμματισμού των πολιτών. Το σκεπτικό βέβαια αλλάζει ανάλογα με το ποιος είναι ο εκφραστής της άποψης. Ιδιοκτήτης έκτασης που επηρεάζεται, μηχανικός, υπάλληλος της ΥΔΟΜ, πολιτικός, εργολάβος οικοδομών, απλός παρατηρητής κλπ; Ο καθένας εκφέρει την υποκειμενική του άποψη επηρεαζόμενος και από τυχόν συμφέροντά του. Σε θέματα ωστόσο, χωροταξίας και πολεοδομίας που στοχεύουν στον καθορισμό χρήσεων γης για τα επόμενα 40 τουλάχιστον έτη μπορεί κάποιον να τον παρακινεί το ατομικό του συμφέρον; Σε ζητήματα δηλαδή μείζονος ενδιαφέροντος που η σωστή εφαρμογή τους μπορεί να «εκτοξεύσει» την ποιότητα ζωής όλων των κατοίκων;
Και τίθεται το ερώτημα και αντικείμενο προβληματισμού για όλους. Εάν κάθε ιδιοκτήτης έκτασης εντός της πόλης των Χανίων κατά το παρελθόν πρότασσε το κοινωνικό συμφέρον έναντι του ατομικού, η πόλη μας θα βρισκόταν στην πολεοδομική κατάσταση που είναι σήμερα; Και εάν τις προηγούμενες δεκαετίες ο νομοθέτης ήταν πιο αυστηρός σήμερα η πόλη μας θα ήταν πιο πρακτική, πιο βιώσιμη και περισσότερο φιλική για τους πεζούς, τους ποδηλάτες, τα ΑΜΕΑ, τις οικογένειες, ακόμα και τα αυτοκίνητα;
Η Υπηρεσία Δόμησης Χανίων, που τις τελευταίες ημέρες «χτυπήθηκε» με επιβεβαιωμένο κρούσμα και από την πανδημία Covid-19, στεγάζεται στο παλιό Δημαρχείο της Σούδας και είναι αρμόδια για ολόκληρη την Περιφερειακή Ενότητα Χανίων. Κατατάσσεται μάλιστα, στην τρίτη θέση πανελλαδικά μετά την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, σε αριθμό έκδοσης αδειών από το 2018 μέχρι και το Μάρτιο που δημοσιεύτηκαν τα στοιχεία. Ανάμεσα στην ροή των καθημερινών αιτημάτων κυρίως αδειών δόμησης, καλείται να αντιμετωπίσει τις παλιές «αμαρτίες», που είτε λόγω συμφερόντων, είτε λόγω αδράνειας, βάλτωναν για χρόνια ολόκληρα και αποτελούσαν ένα ακόμη «σκόπελο» για να αξιοποιήσουν οι πολίτες τις ιδιοκτησίες τους.
Αναφέρομαι στις πράξεις εφαρμογής των πολεοδομικών σχεδίων του Δήμου Χανίων που είναι σε εκκρεμότητα πολλά χρόνια και που επιτέλους έχουν δρομολογηθεί. Οι πράξεις εφαρμογής του Πασακακίου, της Αγίας Φωτεινής, του Προφήτη Ηλία, του Μετόχι Μπάρμπου, της Μόντε Βάρδια, της Παρηγοριάς και των Παχιανών έχουν πάρει πλέον το δρόμο για την ολοκλήρωσή και τελική κύρωσή τους. Διαδικασίες που έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί εδώ και χρόνια, έμεναν στάσιμες και συνέχιζαν να απασχολούν την πολύ απαιτητική καθημερινότητα των υπαλλήλων της ΥΔΟΜ, οι οποίοι πρέπει παρά την υποστελέχωση και την πολυνομία, να ανταπεξέλθουν σε εκατοντάδες αιτήσεις δόμησης. Αντίστοιχα, συμβαίνει με το πολεοδομικό σχέδιο της Παλιάς Πόλης και την ασυμφωνία του με το Σχέδιο Πόλης του παλαιού Δήμου Χανίων.
Ο -παγκοσμίου φήμης- μελετητής Νικόλαος Ρωμανός που συνέπραξε με τον μελετητή Δοξιάδη για την περίφημη μελέτη Ρωμανού – Δοξιάδη που αφορούσε το σχέδιο της Παλαιάς Πόλης, δυστυχώς δεν πρόλαβε να την δει να υλοποιείται, καθότι μόλις το περασμένο καλοκαίρι έφυγε από τη ζωή. Ως πότε λοιπόν, ο ένας θα ζει σε βάρος των πολλών; Ως πότε η ανάπτυξη ενός τόπου θα εξαρτάται από την κωλυσιεργία κάποιων και τα συμφέροντα μερικών; Οι μεγαλόπνοοι στρατηγικοί σχεδιασμοί δεν αποτυγχάνουν βέβαια μόνο λόγω των νόμων που τους διέπουν αλλά και μιας γραφειοκρατίας που δεν θέλει να προχωρήσουν κρατώντας έτσι σε ομηρία την βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών απλά για να εξυπηρετεί κάποια συμφέροντα και να δικαιολογεί την ύπαρξη της.
Ας ευαισθητοποιηθούμε λοιπόν περισσότερο στα θέματα χωροταξίας και πολεοδομίας. Ας αντιληφθούμε επιτέλους ότι θα πρέπει να λειτουργούμε ως σύνολο και να πάρουμε τελικά την απόφαση, ότι δεν δύνανται όλες οι εκτάσεις να τσιμεντοποιηθούν. Μπορούν να έχουν και άλλες χρήσεις. Είναι μονόδρομος η αλλαγή νοοτροπίας επ’ ωφελεία όλων μας και σε αυτό θα συμβάλλει και το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου Χανίων, το οποίο θα καθορίσει τις χρήσεις των εκτός σχεδίου πόλης περιοχών.
