Τουρκία | σε ελεύθερη πτώση η λίρα – παρατεταμένη ύφεση

Η λίρα είναι σε ελεύθερη πτώση και η ύφεση παρατεταμένη. Το «οικονομικό πείραμα» Ερντογάν επί χρόνια δημιουργούσε ψευδή αίσθηση σταθερότητας αποκρύπτοντας τα σοβαρά προβλήματα του τραπεζικού συστήματος. Ωστόσο πλέον κανείς δεν μπορεί να αποκρύψει το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει το τραπεζικό σύστημα της Τουρκίας, σύμφωνα με όσα γράφει στο iEidiseis ο Δήμος Βερύκιος.

Τα διεθνή Μέσα δεν ασχολούνται με τα καμώματα του τουρκικού Στόλου στην Νοτιανατολική Μεσόγειο αλλά με την τουρκική οικονομία και το υπό κατάρρευση τραπεζικό σύστημα της Τουρκίας.

Τονίζουν ότι ο Ερντογάν δεν θα μπορεί να συνεχίσει το παιχνίδι και να κρύβει κάτω από το τουρκικό χαλί τα προβλήματα των τραπεζών. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν έχει την φήμη του «καινοτόμου οικονομολόγου». Από τον περασμένο χρόνο, η κυβέρνησή του διεξάγει ένα οικονομικό πείραμα υψηλού ρίσκου με αρνητικά αποτελέσματα.Και πλέον οι Διεθνείς Οίκοι θέτουν ευθέως το ερώτημα :

– Πόσο καιρό μπορεί η Τουρκία να κρύψει το γεγονός ότι ξοδεύει πολύ πέρα ​​από τα μέσα της;

Σύμφωνα και με την πρόσφατη τραυματική εμπειρία της Ελλάδας όταν οι κυβερνήσεις ξοδεύουν περισσότερα από ό, τι φορολογούν, η διαφορά εμφανίζεται ως έλλειμμα του προϋπολογισμού.   Και καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να κρυφτεί διότι χρηματοδοτώντας το έλλειμμα εκδίδοντας ομόλογα, αυτά διαπραγματεύονται σε διεθνείς αγορές και έτσι είναι εύκολο να εντοπιστούν.

Εάν το φορτίο χρέους αυξάνεται πολύ και αν το κόστος δανεισμού αυξάνεται, τότε η χώρα πρέπει να χρεοκοπήσει ή να ζητήσει διάσωση.  Αυτό το είδος κρίσης χρέους είναι θηλιά  , όπως θα μπορούσαν να βεβαιώσουν η Αργεντινή ή η Ελλάδα ή το Πακιστάν…

Το πρόβλημα της Τουρκίας έχει δημιουργηθεί από τον μεγάλο δανεισμό που έγινε από τις τράπεζες της χώρας, συμπεριλαμβανομένων τόσο ιδιωτικών όσο και κρατικών τραπεζών.

Από την οικονομική κρίση του 2008, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει διατηρήσει τα επιτόκια χαμηλά, ελπίζοντας να οδηγήσει σε οικονομική ανάκαμψη στις Ηνωμένες Πολιτείες.  Αυτό είχε την παρενέργεια να δανείζει φθηνό χρήμα σε δολάρια, τόσο στους Αμερικανούς όσο και σε όσους ξένους αναζητούν πίστωση.

Οι τουρκικές τράπεζες ζήτησαν και έλαβαν φθηνά δάνεια σε δολάρια. Και έτσι οι τράπεζες της Τουρκίας είχαν πολλά δολάρια.

– Τι τα έκαναν αυτά τα δολάρια ;

Πρώτον, δάνεισαν τα δολάρια σε τουρκικές εταιρείες, σε βιομηχανίες όπως ο τουρισμός, η ενέργεια, οι υποδομές και τα ακίνητα, οι οποίες προτιμούσαν δάνεια σε δολάρια και όχι σε λίρες λόγω των φθηνών επιτοκίων που προσφέρονται.

Τομείς όπως η υποδομή και η ακίνητη περιουσία πωλούνται κυρίως στους Τούρκους, οπότε τα έσοδά τους τιμολογούνται σε τουρκική λίρα.  Αλλά η αποπληρωμή του δανείου τους ήταν ακόμη σε δολάρια.

Το πρόβλημα δημιουργείται καθώς  η λίρα πέφτει έναντι του δολαρίου, έτσι γίνεται πολύ πιο δύσκολο για τις τουρκικές εταιρείες να εξοφλήσουν τα δάνεια τους σε δολάρια. Και αυτό, με τη σειρά του, οδηγεί σε τραπεζική κρίση.

Δεν δόθηκαν όλα τα δολάρια που δανείστηκαν οι τουρκικές τράπεζες από το εξωτερικό στις εταιρείες της Τουρκίας…

Ένα σημαντικό μέρος του δανεισμένου χρήματος από τις αμερικανικές τράπεζες πήγε στους ιδιώτες. Μεμονωμένα οι Τούρκοι έπαιρναν ως επί το πλείστον δάνεια για να αγοράσουν σπίτια ή αυτοκίνητα σε λίρες, όχι σε δολάρια.  Έτσι, οι τράπεζες της Τουρκίας χρειάστηκαν λίρες για να τις δανείσουν.  Οι τράπεζες πήραν τα δολάρια που είχαν συσσωρεύσει και τα άλλαζαν σε λίρες στις χρηματοπιστωτικές αγορές, πληρώνοντας ένα τέλος που συνδέεται με το επιτόκιο της λίρας που έθεσε η τουρκική κεντρική τράπεζα.  Αυτό δημιούργησε έναν δεύτερο κίνδυνο που εισπράττεται βαθιά στο τραπεζικό σύστημα της χώρας: Όταν αυξάνονται τα επιτόκια αυτόματα αυξάνεται και το κόστος δανεισμού της λίρας, μειώνοντας τα τραπεζικά κέρδη.

Στο μεταξύ καθώς ο COVID-19 χτύπησε την παγκόσμια οικονομία, επλήγησαν περισσότερο οι αναδυόμενες αγορές όπως η Τουρκία.  Στην πανδημία η λίρα έχασε το 10% της αξίας της μόνο τον Μάρτιο και τον Απρίλιο.  Όταν βυθίζεται η λίρα, η τιμή των εισαγόμενων αγαθών αυξάνεται και το βιοτικό επίπεδο των Τούρκων πέφτει.  Φοβούμενη την αντίδραση, η κυβέρνηση της Τουρκίας προσπαθεί να συγκρατήσει την λίρα.  Χρησιμοποίησε μια τυπική τακτική, πουλώντας δολάρια για να αγοράσει λίρες στην ανοιχτή αγορά, ενισχύοντας την αξία του νομίσματος της Τουρκίας.  Για το μεγαλύτερο μέρος του καλοκαιριού, αυτό το τέχνασμα Εν μέρει λειτούργησε: Η λίρα  σταθεροποιήθηκε σε περίπου 6,85 στο δολάριο για σχεδόν όλο τον Ιούνιο και τον Ιούλιο.

Αλλά οι πάντες γνωρίζουν ότι η δαπάνη αποθεματικών σε δολάρια για την υπεράσπιση της αξίας της λίρας λειτουργεί μόνο εφόσον η Τουρκία έχει δολάρια για να ξοδέψει.
Η Τουρκία ξεκίνησε τη χρονιά με πολύ λιγότερα αποθέματα από ό, τι έπρεπε, και σύντομα αντιμετώπισε ζήτηση για περισσότερες δαπάνες, καθώς ο Ερντογάν επέμεινε να υπερασπιστεί το νόμισμα.

Οι τράπεζες της Τουρκίας είχαν πλεόνασμα, αφού είχαν δανειστεί δισεκατομμύρια από το εξωτερικό τα προηγούμενα χρόνια.  Έτσι, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας άρχισε να δανείζεται δολάρια από τις τράπεζες της χώρας.

Η κεντρική τράπεζα οφείλει 54 δισεκατομμύρια δολάρια (δολάρια, όχι λίρες) στις τράπεζες της Τουρκίας. Αλλά ξόδεψε ακόμη περισσότερα από αυτό, περίπου 65 δισεκατομμύρια δολάρια ήδη φέτος, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Goldman Sachs, επιπλέον των 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2019. Έτσι, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που δημοσίευσε η Τουρκική κυβέρνηση, η κεντρική τράπεζα αντιμετωπίζει  έλλειμμα περίπου 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αφού αφαιρέσετε τα κεφάλαια που κατέχουν σε χρυσό και σε Ριάλ.

-Τι επιλογές έχει τώρα  ο Ερντογάν;

Η πορεία μπροστά είναι γεμάτη κινδύνους.  Άφησαν την λίρα να πέσει και οι τουρκικές εταιρείες με χρέη σε δολάρια αγωνίζονται τώρα να πληρώνουν.

Μια επιπλέον απότομη πτώση της λίρας θα μπορούσε ακόμη και να κάνει τις τράπεζες της Τουρκίας να καταρρεύσουν.