ΒΟΑΚ | η μεγάλη παραχώρηση του 1,8 δισ. και τα επόμενα ορόσημα

Το δεκαήμερο που προβλέπει ο νόμος για την υποβολή προσφυγών «τρέχει» ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης, μετά την υπογραφή του πρακτικού του διαγωνισμού από τον υπουργό Υποδομών Χρήστο Σταϊκούρα, με το οποίο η ΓΕΚ ΤΈΡΝΑ παίρνει και τυπικά το χρίσμα του προσωρινού αναδόχου.

Σχεδόν δέκα μήνες μετά την κατάθεση των δεσμευτικών προσφορών το υπουργείο έριξε, την προηγούμενη εβδομάδα και τυπικά την αυλαία για την τελευταία μεγάλη σύμβαση παραχώρησης που εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει το 1,8 δισ.

Με το έργο που απαιτήθηκαν πολύμηνες διαβουλεύσεις αλλά και κυβερνητικές παρεμβάσεις για να μην τιναχτεί στον  αέρα, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ σφραγίζει την κυρίαρχη παρουσία της στα μεγάλα οδικά έργα, έχοντας εξασφαλίσει το εισιτήριο για την Εγνατία Οδό αλλά και την Αττική Οδό. Έργα δηλαδή που θα τις επιτρέψουν να οργανώσει καλύτερα την στρατηγική της στις μεγάλες παραχωρήσεις για τις οποίες η διοίκηση έχει δηλώσει ότι μελετά διάφορα σενάρια χρηματοοικονομικής διάρθρωσης, ακόμη και την δημιουργία μια νέας spin off εταιρείας  που θα διεκδικήσει την θέση της στο χρηματιστήριο.

Με την ολοκλήρωση του διαγωνισμού ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο για τον ΒΟΑΚ που συνδέεται με την ωρίμανση της παραχώρησης (μελέτες, απαλλοτριώσεις κ.α), η οποία θα χρειαστεί αρκετό χρόνο, καθώς πρόκειται για ένα σύνθετο τεχνικά έργο, όπου η έναρξη της κατασκευής δεν αναμένεται πριν από τα τέλη του 2025 με αρχές του 2026.

Θα ακολουθήσει η οριστικοποίηση των συμβατικών εγγράφων, η ανάδειξη οριστικού αναδόχου, η έγκριση από το Ελεγκτικό Συνέδριο και στην συνέχεια η υπογραφή της σύμβασης και η κύρωσή της από τη Βουλή.

Η σύμπραξη των κατασκευαστών

Η οριστικοποίηση του σχήματος που θα κατασκευάσει το ΒΟΑΚ είναι άλλη μία εκκρεμότητα του έργου καθώς είναι κοινό μυστικό ότι εκτός από την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ υπάρχει συμφωνία να συμμετάσχουν και άλλες τεχνικές εταιρείες στην κατασκευή, οι οποίες συμμετείχαν στην διεκδίκηση του έργου.

Εκκρεμεί επομένως η σύνθεση της κοινοπραξίας για την κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου, για την οποία φημολογείται ότι υπάρχει ήδη συμφωνία και για τα μερίδια που θα εξασφαλίσουν οι κατασκευαστικοί όμιλοι όπως επίσης και για τα μετοχικά ποσοστά στην εταιρεία παραχώρησης.

Ο ΒΟΑΚ έχει επίσης να αντιμετωπίσει τις αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας για τον σχεδιασμό του έργου και τα διόδια αλλά και τα ορόσημα του Ταμείου Ανάκαμψης από το οποίο έχει σχεδιαστεί να λάβει 200 εκατ. ευρώ με την προϋπόθεση ότι μέχρι τα μέσα του 2026 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το 15% του έργου.

Η ταυτότητα του έργου

Η σύμβαση παραχώρησης είναι διάρκειας 35 ετών, από τα οποία η περίοδος μελετών – κατασκευών προβλέπεται έως πέντε χρόνια. Το συνολικό μήκος του ΒΟΑΚ από τα Χανιά  έως το Ηράκλειο, φτάνει τα 194,5 χιλιόμετρα και περιλαμβάνει 26 σήραγγες μονού κλάδου συνολικού μήκους σχεδόν 35 χιλιομέτρων και 11 χιλιόμετρα γεφυρών.

Το έργο περιλαμβάνει επίσης τα λεγόμενα σκιώδη διόδια, δηλαδή επιδότηση κάθε διέλευσης από το κράτος. Σύμφωνα με την προσφορά που κατέθεσε η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η αιτούμενη κατά την περίοδο μελετών-κατασκευών χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου ανέρχεται στα 693 εκατ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές), ενώ η επιδότηση κατά την περίοδο λειτουργίας (δικαίωμα σκιώδους διοδίου) αντιστοιχεί σε ποσοστό 64,62% επί του διοδίου που προβλέπεται για τους χρήστες του οδικού άξονα.

Η προσφυγή των δήμων

Για το ΒΟΑΚ εκκρεμούν επίσης δύο  προσφυγές στο ΣτΕ των δήμων Μαλεβεζίου και Ηρακλείου, οι οποίες  έχουν προσδιοριστεί να εκδικαστούν στις 15 Μαίου. Οι δυο αιτήσεις ακύρωσης ασκήθηκαν τον Ιούνιο του 2023  και έχουν προσδιορισθεί προς συζήτηση ενώπιον του Ε΄ Τμήματος του Δικαστηρίου με εισηγητή τον Σύμβουλο κ. Χρήστο Πανανικολάου και βοηθό εισηγητή την Εισηγήτρια κυρία Βιργινία Κουμπούζη.

Οι δύο δήμοι ζητούν την ακύρωση της απόφασης του γενικού διευθυντή Περιβαλλοντικής Πολιτικής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κ. Δημόπουλου, με την οποία τροποποιήθηκε η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων κατά το μέρος που αφορά τις παρακάμψεις των Χανίων, του Ρεθύμνου και του Ηρακλείου και τα τμήματα που διέρχονται μέσα από τον οικιστικό ιστό των δυο δήμων.

Οι δύο ΟΤΑ  υποστηρίζουν ότι το έργο μεταβάλλει ουσιωδώς τον  αρχικό σχεδιασμό και ότι υποβαθμίζεται σημαντικά το φυσικό και το οικιστικό περιβάλλον περιοχών του και πλήττεται η αναπτυξιακή προοπτική του πολεοδομικού συγκροτήματος Γαζίου, καθώς περιορίζεται δραστικά η απρόσκοπτη σύνδεση μεταξύ των βορείων και των νοτίων τμημάτων του.  Ομοίως, με βάση την προσφυγή ο αυτοκινητόδρομος διέρχεται εντός του πολεοδομικού συγκροτήματος της πόλεως του Ηρακλείου, το οποίο τέμνει και διχοτομεί.

Σύμφωνα επίσης με τις αιτήσεις ακυρώσεως, το όργανο που εξέδωσε την απόφαση ήταν αναρμόδιο, αφού αρμόδιος για αυτό κρίνεται ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Πηγή: newmoney.gr
Μαριάννα Τζάννε