Νέοι αγρότες | επιδότηση έως 42.500€ για αγορά γης

Mε πριμοδότηση της ιδιοκτησίας και της αγοράς χωραφιών και αυστηρές προϋποθέσεις έρχεται η νέα πρόσκληση για την επιδότηση της πρώτης εγκατάστασης νέων γεωργών και κτηνοτρόφων (γεννηθέντες από 1/1/1984 και μετά) με ποσό που μπορεί να ανέλθει έως 42.500 ευρώ.

Το ενδιαφέρον είναι πολύ μεγάλο σ’ όλη τη χώρα και υπολογίζεται ότι θα κατατεθούν γύρω στις 15.000-17.000 αιτήσεις, εκ των οποίων υπολογίζεται να ενταχθούν περί τους 12.000 νέους αγρότες σε πρώτη φάση. Ο ακριβής αριθμός θα εξαρτηθεί από τον προϋπολογισμό του προγράμματος, για τον οποίο δεν υπάρχει προς το παρόν καθαρή εικόνα γιατί ουδείς γνωρίζει αν και πως θα ανακατανεμηθούν οι πόροι του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) σε περίπτωση που μεταφερθούν κονδύλια από τον Πυλώνα ΙΙ (επενδύσεις) στον Πυλώνα Ι (επιδοτήσεις). Ακόμη, κονδύλια από το ΠΑΑ έχουν ήδη διατεθεί στους επιλαχόντες που εντάχθηκαν τελικά στην πρόσκληση του 2021.

Κατά την πιθανότερη σήμερα εκδοχή, υπολογίζεται ότι θα διατεθεί ένα ποσό περί τα 400 εκατ. ευρώ για την επιδότηση με  

-30.000 ευρώ των νέων γεωργών,

-40.000 ευρώ των νέων πτηνοτρόφων και κτηνοτρόφων (στην ολοκλήρωση του επιχειρηματικού σχεδίου)

-42.500 ευρώ των νέων κτηνοτρόφων -πτηνοτρόφων και 32.500 ευρώ των νέων γεωργών περιοχές ορεινές ή μειονεκτικές ή σε μικρά νησιά (νησιά με πληθυσμό έως και 3.100 κατοίκους) και σε περιφερειακές ενότητες με πληθυσμιακή πυκνότητα  μικρότερη ή ίση των 35 κατοίκων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο με βάση την απογραφή  πληθυσμού του 2021) ή συνδυασμό αυτών των κατηγοριών περιοχών.

Επισημαίνεται ότι με την ένταξη στο πρόγραμμα οι νέοι γεωργοί και κτηνοτρόφοι λαμβάνουν το 70% της συνολικής επιδότησης, δηλαδή από 21.000 έως 29.750 ευρώ, ενώ το υπόλοιπο 30% καταβάλλεται μετά την πιστοποίηση της ολοκλήρωσης του επενδυτικού σχεδίου.

Κλειδί η γη για ένταξη – πριμοδοτούνται τα παιδιά αγροτών

Κλειδί για ένταξη στο πρόγραμμα των νέων αγροτών είναι η γη καθώς θα παίρνουν επιπλέον μόρια όσοι έχουν ιδιόκτητα χωράφια αλλά και όσοι πρόκειται να αξιοποιήσουν τη χρηματοδότηση που θα λάβουν για να αγοράσουν.

Βασικός λόγος που δίνεται βαρύτητα στη γη είναι ότι απ’ όλες οι μελέτες – στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – έχει αποδειχθεί ότι η έλλειψη γης αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα για ένα νέο αγρότη μαζί με την αδυναμία πρόσβασης σε χρηματοδότηση. Επιπλέον η γη αποτελεί καθοριστικό παράγοντα που προϊδεάζει για το εάν ο νέος αγρότης που θα ενταχθεί στο πρόγραμμα, θα συνεχίσει να ασχολείται με την αγροτική παραγωγή και μετά την ολοκλήρωσή του. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τους νέους αγρότες που εντάχθηκαν στην πρόσκληση του 2016 και δεν συνέχισαν μετά το 2022 (δεν υπέβαλαν δήλωση ΟΣΔΕ), για κάθε τρεις που εγκατέλειψαν χωρίς γη αντιστοιχεί μόνο ένας που εγκατέλειψε έχοντας ιδιόκτητα χωράφια.

Ωστόσο, τη μάξιμουμ βαθμολογία δεν θα την λαμβάνουν όσοι δηλώνουν μόνο ιδιόκτητα χωράφια αλλά όσοι δηλώνουν 50% ιδιόκτητα και 50% μισθωμένα αλλά με μακροχρόνιο μισθωτήριο (8-9 έτη, κατά πληροφορίες) έτσι ώστε να καλύπτει το σύνολο της διάρκειας του επενδυτικού σχεδίου που θα υποβάλλον. Επιπρόσθετα, σχεδιάζεται να πριμοδοτείται ιδιαίτερα και η αγορά γης στο πλαίσιο του επενδυτικού σχεδίου.

Όσον αφορά στη βαθμολόγηση του παραγωγικού προσανατολισμού των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, δεν αναμένονται αξιοσημείωτες αλλαγές σε σχέση με την προηγούμενη πρόσκληση του 2021 όταν πριμοδοτήθηκαν οι καλλιέργειες και εκτροφές στρατηγικής προτεραιότητας των περιφερειών καθώς και αιγοπροβατοτροφία, μελισσοκομία, καλλιέργεια οπωροκηπευτικών, παραγωγή ζωοτροφών και καλλιέργεια φυτών ανθεκτικών στην κλιματική αλλαγή.

«Αγορά γης κι όχι… καναπέ» – προβάδισμα από παιδιά αγροτών

Αυτό που αλλάζει, όμως, είναι ότι οι προϋποθέσεις για την ένταξη στο πρόγραμμα καθίστανται πιο αυστηρές καθώς, όπως επισημαίνει ο προϊστάμενος της Μονάδας Ενισχύσεων στις Γεωργικές Εκμεταλλεύσεις στην Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Παρεμβάσεων Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Θύμιος Τσιατούρας «απ’ αυτά τα χρήματα του προγράμματος θα παραμείνει ζωνταντός ο αγροτικός τομέας».

Κι αυτό διότι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η αναλογία γεωργών άνω των 55 ετών με τους κάτω των 35 ήταν 19 προς 1 το 2020 από 8 προς 1 το 2010. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι για 19 αγρότες που οδεύουν προς συνταξιοδότηση αντιστοιχεί μόνο ένας νεοεισερχόμενος στον αγροτικό τομέα.

«Γι’ αυτό πρέπει να είμαστε πολύ σοβαροί στο ποιους επιλέγουμε να εντάξουμε στο πρόγραμμα», τονίζει ο κ. Θ. Τσιατούρας αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «έσφιξαν τα λουριά σε σχέση με την πρόσκληση του 2016» καθώς και ότι τίθενται κανόνες που ενώ είναι επιτεύξιμοι από τους κανονικούς γεωργούς καθιστούν δύσκολη την παραμονή στο πρόγραμμα των εικονικών γεωργών.

«Οι 30-42.500 ευρώ – δηλώνει με έμφαση ο κ. Θύμιος Τσιατούρας – δεν είναι δώρο αλλά φιλικό σπρώξιμο στην πλάτη του νέου αγρότη, δηλαδή σαν να του λέμε: «ξεκίνα και εγώ για 8 χρόνια σου καλύπτω τις ασφαλιστικές εισφορές και σου δίνω χρήματα για να μπορέσεις να αποκτήσεις εξοπλισμό, να αντέξεις οικονομικά εάν μια χρονιά δεν πάει καλά, να αγοράσεις γη κι όχι… καναπέ».

Στην ουσία προβάδισμα ένταξης στην πρόσκληση έχουν αναμφίβολα τα παιδιά αγροτών, κάτι πάντως που λίγο – πολύ ίσχυε και στις προηγούμενες προσκλήσεις.

Πραγματικό εισόδημα με… το καλημέρα

Ενδεικτικό της αυστηροποίησης των προϋποθέσεων ένταξης στο πρόγραμμα είναι ότι για να καταστεί ένας νέος αγρότης επιλέξιμος δεν θα πρέπει απλά να κατέχει εκμετάλλευση με τυπική απόδοση (όρος παραπλήσιος με τον κύκλο εργασιών, προκύπτει από αλγόριθμο με βάση αριθμό στρεμμάτων και είδος καλλιέργειας) 12.000 ευρώ το 2024 (σύμφωνα με τη δήλωση ΟΣΔΕ), αλλά απ’ αυτά τα 10.000 να προέρχονται παραγωγικές φυτείες, ετήσιες καλλιέργειες, εκτροφές, μελισοσμήνη και μεταξοσκώληκες. Συνεπώς, δεν μπορεί να ενταχθεί κάποιος στο πρόγραμμα με νεαρά δέντρα που θα αποδώσουν μετά από χρόνια, όταν δηλαδή το επιχειρηματικό σχέδιό του θα ολοκληρώνεται.

Ειδικά στην αιγοπροβατοτροφία, στον υπολογισμό της τυπικής απόδοσης των 10.000 ευρώ των εκτροφών της αρχικής κατάστασης, συμπεριλαμβάνονται και τα θηλυκά αμνοερίφια τα οποία προορίζονται για ενηλικίωση και γαλακτοπαραγωγή καθώς αυτά θα έχουν καταστεί παραγωγικά έως την αξιολόγηση της αίτησης στήριξης. Δεν προσμετράται η τυπική απόδοση των αρσενικών αιγοπροβάτων καθώς και των αμνοεριφίων που προορίζονται για πάχυνση και σφαγή.

Αντίστοιχα, για τα νησιά με πληθυσμό μεγαλύτερο των 3.100 κατοίκων πλην Κρήτης και Εύβοιας οι παραγωγοί θα πρέπει να κατέχουν εκμετάλλευση με τυπική απόδοση 10.000 ευρώ εκ των οποίων τα 7.500 ευρώ πρέπει να προέρχεται από παραγωγικές φυτείες, ετήσιες καλλιέργειες, εκτροφές,  μελισσοσμήνη και μεταξοσκώληκες. Για τα νησιά με πληθυσμό ίσο ή μικρότερο των 3.100 κατοίκων, η εκμετάλλευση θα πρέπει να έχει τυπική απόδοση  τουλάχιστον 8.000 ευρώ, εκ των οποίων 6.000 ευρώ από παραγωγικές φυτείες.

Στην ολοκλήρωση του επιχειρηματικού σχεδίου οι νέοι αγρότες στην ηπειρωτική χώρα, την Κρήτη και την Εύβοια θα πρέπει να έχουν εκμεταλλεύσεις με τυπική απόδοση τουλάχιστον 12.000 (αύξηση 20%) από παραγωγικές φυτείες, ετήσιες καλλιέργειες, παραγωγικά ζώα, μελισσοσμήνη και μεταξοσκώληκες. Στα νησιά άνω των 3.100 κατοίκων εκμεταλλεύσεις με τυπική απόδοση τουλάχιστον 8.300 ευρώ και στα κάτω των 3.100 κατοίκων εκμεταλλεύσεις με τυπική απόδοση τουλάχιστον 6.700 ευρώ από παραγωγικές φυτείες.

Γενικότερα, οι νέοι αγρότες θα πρέπει να αυξήσουν κατά τουλάχιστον 20% την τυπική απόδοση των εκμεταλλεύσεών τους. Έτσι, εάν κάποιος εισέλθει στο πρόγραμμα μα (συνολική) τυπική απόδοση 13.333 ευρώ, θα πρέπει στην ολοκλήρωση του επιχειρηματικού σχεδίου να την έχει αυξήσει στις 16.000 ευρώ για την ηπειρωτική χώρα, την Κρήτη και την Εύβοια.

Αντίστοιχα, στα νησιά με πληθυσμό άνω των 3.100 κατοίκων, εκμεταλλεύσεις με τυπική απόδοση εισόδου έως και  11.666 ευρώ πρέπει κατά το έτος ολοκλήρωσης να επιτύχουν τυπική απόδοση  εξόδου τουλάχιστον 14.000 ευρώ, ενώ στα νησιά με ίσο ή μικρότερο των 3.100 κατοίκων εκμεταλλεύσεις με τυπική απόδοση εισόδου έως και 8.917 ευρώ  πρέπει κατά το έτος ολοκλήρωσης να επιτύχουν τυπική απόδοση εξόδου  τουλάχιστον 10.700 ευρώ.

Ποιοι νέοι αγρότες είναι επιλέξιμοι

-Γεννηθέντες μετά από την 1/1/1984.

-Μόνιμη κατοικία στις περιοχές εφαρμογής του προγράμματος (εξαιρούνται οι αστικές περιοχές Αθήνας και Θεσσαλονίκης)

-Δεν έχουν υπάρξει στο παρελθόν δικαιούχοι του ίδιου προγράμματος.

-Νόμιμοι κάτοχοι οικονομικά αυτόνομης γεωργικής – κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης (ιδιόκτητο ζωικό κεφάλαιο) και είναι νομικά και οικονομικά υπεύθυνοι για την κανονική λειτουργία της.

-Εγκαθίστανται για πρώτη φορά στην εκμετάλλευση, ήτοι εγγράφονται στο Μητρώο  Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ) ως επαγγελματίες αγρότες  νεοεισερχόμενοι στον αγροτικό τομέα κατά το 18μηνο που προηγείται της  ημερομηνίας υποβολής της αίτησης στήριξης.

-Υποβάλλουν παραδεκτή ενιαία αίτηση ενίσχυσης για το  2024.

-Είναι τουλάχιστον απόφοιτοι Λυκείου ή, αν έχουν απολυτήριο Γυμνάσιου, θα πρέπει να κάνουν εκπαίδευση γεωτεχνικής κατεύθυνσης διάρκειας τουλάχιστον 150 ωρών.

-Δεν είναι φοιτητές.

-Έχουν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις έως τις 31/12/2025.

-Δεν έχουν ασκήσει γεωργική επαγγελματική δραστηριότητα τουλάχιστον κατά τα  τελευταία 5 έτη πριν την ημερομηνία πρώτης εγκατάστασης.

-Κατά τα τελευταία τέσσερα έτη πριν από το προηγούμενο έτος από εκείνο του  έτους αναφοράς (2019 – 2022), να μην έχουν υποβάλει δήλωση ΟΣΔΕ με μέσο όρο  τυπικής απόδοσης που υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ στην ηπειρωτική χώρα, την  Κρήτη και την Εύβοια και τα 10.000 ευρώ στα νησιά πλην Κρήτης και Εύβοιας. Σε  κάθε περίπτωση δεν είναι επιλέξιμοι όσοι κατά τα έτη 2019 – 2022 έχουν υποβάλει  έστω και μία δήλωση ΟΣΔΕ με τυπική απόδοση που υπερβαίνει τα 16.000 ευρώ.

-Δεν έχουν μόνιμη εξωγεωργική απασχόληση, εξαρτημένη ή μη εξαρτημένη ή, αν έχουν, δεσμεύονται να τη διακόψουν μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων εξέτασης της αίτησής τους (εφόσον κριθούν επιλέξιμοι) και πριν την ένταξή τους στο πρόγραμμα.

– Δεν έχουν σύζυγο η οποία ή ο οποίος έχει υποβάλει δήλωση ΟΣΔΕ το έτος 2024 με τυπική απόδοση που υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ ή τα έτη 2022 ή/και 2023 έχει υποβάλλει δήλωση ΟΣΔΕ με τυπική απόδοση  που υπερβαίνει τα 16.000 ευρώ στην ηπειρωτική χώρα την Κρήτη και την  Εύβοια και τα 13.000 ευρώ στα νησιά πλην Κρήτης και Εύβοιας ή είναι επαγγελματίας αγρότης / αγρότισσα, βάσει βεβαίωσης ή διασταυρωτικού ελέγχου του ΜΑΑΕ. 

energymag.gr