Πρώτη κατοικία | έρχεται πρόγραμμα για άτοκα δάνεια σε νέα ζευγάρια και ανέργους

Στεγαστικό πρόγραμμα ύψους 1,5 δισ. ευρώ, με έμφαση στα νέα ζευγάρια, θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στα εγκαίνια της ΔΕΘ.

Το πρόγραμμα, σύμφωνα με την εφημερίδα «Τα ΝΕΑ» θα ξεκινήσει το φθινόπωρο και θα προβλέπει τη χορήγηση άτοκων δανείων για την αγορά ή την επισκευή πρώτης κατοικίας και την επιδότηση ενοικίου σε ευρύτερες ομάδες πολιτών – κι όχι μόνο σε όσους λαμβάνουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα -, με έμφαση στα νέα ζευγάρια.

Στη συνέχεια θα επιδιωχθεί η δημιουργία μιας δεξαμενής ακινήτων τα οποία θα μπορούσαν να παραχωρηθούν σε νέους εργαζομένους και ανέργους με χαμηλό ενοίκιο, ώστε σταδιακά σε βάθος ετών να αποκτήσουν δικό τους ακίνητο (rent to own).

Επισημαίνεται ότι σήμερα η ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) έχει στη διάθεσή της 170 ακίνητα, τα περισσότερα από τα οποία χρήζουν ανακαίνισης για την αξιοποίησή τους. Επιδίωξη της διοίκησης της ΔΥΠΑ είναι να προχωρήσει σε ανέγερση κοινωνικών κατοικιών, σε ανακατασκευή ή ανακαίνιση υφιστάμενων ακινήτων για χρήση κοινωνικής κατοικίας και σε μεταβίβαση ακινήτων με το σύστημα της αντιπαροχής ή της εκμίσθωσης.

Στόχος του προγράμματος είναι να αποκτήσουν φθηνή στέγη οι νέοι εργαζόμενοι όλων των κατηγοριών, είτε είναι δηλαδή μισθωτοί είτε ελεύθεροι επαγγελματίες, και θα βασιστεί κατά ένα μέρος σε επιδοτούμενα προγράμματα του παλιού ΟΕΚ που είχαν απήχηση (π.χ. δάνειο για αγορά με επιδοτούμενο επιτόκιο), ενώ η κεντρική φιλοσοφία θα είναι παρόμοια με τα στεγαστικά προγράμματα άλλων ευρωπαϊκών κρατών (Ισπανία, Πορτογαλία κ.ά.), όπου τα νέα ζευγάρια έχουν πολλές εναλλακτικές επιλογές για την απόκτηση στέγης με ευνοϊκούς όρους.

Οι βασικές επιλογές

Σύμφωνα με το στεγαστικό πρόγραμμα της κυβέρνησης, οι βασικές επιλογές που εξετάζονται για την απόκτηση φθηνής στέγης από νέα ζευγάρια είναι:

♦ Επιδότηση επιτοκίου για δάνειο αγοράς πρώτης κατοικίας.

♦ Επιδότηση επιτοκίου για επισκευή πρώτης κατοικίας.

♦ Επιδότηση ενοικίου με εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια. Εξετάζεται να αφορά και σπίτια φοιτητών.

♦ Μακροχρόνια μίσθωση και αγορά σπιτιού στη συνέχεια, με έκπτωση τιμής ίσης με τα καταβαλλόμενα ενοίκια (rent to own).

♦ Ανέγερση οικιστικών συγκροτημάτων με σύμπραξη ΟΑΕΔ – ιδιωτών και διαμοιρασμό των σπιτιών στη συνέχεια κατά 50% στους ιδιώτες για πώληση και 50% στον ΟΑΕΔ για εκχώρηση σε νέα ζευγάρια.

Οι όροι επιδότησης και ενίσχυσης θα είναι πιο ευνοϊκοί όταν εργάζονται και οι δύο, καθώς το υπουργείο επιδιώκει να ενθαρρύνει και να επιβραβεύσει την απασχόληση, ενώ για ειδικές κατηγορίες (ζευγάρι με έναν εργαζόμενο ή κανέναν εργαζόμενο) θα ληφθεί μέριμνα ακόμη και για απευθείας οικονομική επιδότηση για την κάλυψη στεγαστικών αναγκών.

Κλιμακούμενη επιδότηση

Οι ενισχύσεις – επιδοτήσεις θα καταβάλλονται με εισοδηματικά – κοινωνικά κριτήρια και εξετάζεται να είναι κλιμακούμενες, δηλαδή υψηλή επιδότηση για χαμηλό εισόδημα και μειούμενη σταδιακά όσο υψηλότερο είναι το εισόδημα των ζευγαριών. Για παράδειγμα, ζευγάρι με ετήσιο εισόδημα 12.000 ευρώ και τέκνα μπορεί και να επιδοτείται ως και 50% αν μένει στο νοίκι, ενώ με εισόδημα 17.000 ευρώ η επιδότηση θα είναι χαμηλότερη.

Σημειώνεται πως η επιδότηση ενοικίου που καταβάλλεται σήμερα από τον ΟΠΕΚΑ και φτάνει στα 210 ευρώ καλύπτει όσους έχουν εισόδημα ως 7.000 ευρώ, το οποίο προσαυξάνεται κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος και μέχρι τα 21.000 ευρώ. Για το στεγαστικό πρόγραμμα που σχεδιάζεται θα ενισχύονται και ζευγάρια με παρόμοια ή και μεγαλύτερα εισοδήματα.

Επιδότηση επιτοκίου

Ο πρώην ΟΕΚ επιδοτούσε το επιτόκιο των στεγαστικών δανείων που χορηγούν οι τράπεζες σε δικαιούχους του, παράλληλα και πέραν της επιδότησης του Δημοσίου. Τα δάνεια είναι 15ετούς διάρκειας, η επιδότηση του Δημοσίου χορηγείται για τα 7½ χρόνια και του ΟΕΚ για τα 9 πρώτα χρόνια.

Επισκευή ή αποπεράτωση

Ο πρώην ΟΕΚ χορηγούσε άτοκα δάνεια από κεφάλαιά του για αποπεράτωση υπάρχουσας κατοικίας. Το ποσό ήταν 25.000 ευρώ για εγγάμους και αγάμους και προσαυξάνεται κατά 4.000 ευρώ για κάθε προστατευόμενο παιδί. Τα δάνεια αποπεράτωσης υπάρχουσας κατοικίας εξοφλούνται σε 15 χρόνια σε άτοκες εξαμηνιαίες δόσεις. Παρέχεται περίοδος χάριτος ενός έτους, η οποία θα αρχίζει από την ημερομηνία υπογραφής της δανειακής σύμβασης. Σε περίπτωση που δεν εξοφληθεί εμπρόθεσμα η δόση, ο δικαιούχος πληρώνει τον νόμιμο τόκο υπερημερίας.

Rent to own

Πρόκειται για μια συμφωνία ενοικίασης, στην οποία νοικιάζεις ένα σπίτι για ορισμένο χρονικό διάστημα, με δυνατότητα αγοράς πριν από τη λήξη της μίσθωσης. Οι συμφωνίες ενοικίασης αποτελούνται από δύο μέρη: το πρώτο μέρος θα αφορά την τυπική σύμβαση μίσθωσης και το δεύτερο την αγορά του ακινήτου.

Η συμφωνία ενοικίασης είναι μια συμφωνία στην οποία δεσμεύεται ο δικαιούχος να νοικιάσει ένα ακίνητο για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, με την επιλογή να το αγοράσει πριν τελειώσει η μίσθωση. Οι συμφωνίες ενοικίασης περιλαμβάνουν μια τυπική σύμβαση μίσθωσης και επίσης μια επιλογή αγοράς του ακινήτου σε μεταγενέστερο χρόνο. Τα συμφωνητικά ενοικίασης θα προσδιορίζουν πότε και πώς καθορίζεται η τιμή αγοράς του σπιτιού.

Ο δικαιούχος θα πληρώνει ενοίκιο καθ’ όλη τη διάρκεια της μίσθωσης. Μάλιστα, ένα μέρος του ενοικίου πληρωμής θα εφαρμόζεται στην τελική τιμή αγοράς. Για παράδειγμα, εάν πληρώνει 500 ευρώ σε ενοίκιο κάθε μήνα για τρία χρόνια και το 25% αυτού πιστώνεται για την αγορά, θα κερδίσει 4.500 ευρώ από το ενοίκιο που θα πιστωθούν στην αγορά.