«Σεπτεμβριανά» | Ημέρα Μνήμης για τα θύματα του πογκρόμ

Σα σήμερα, 6 του Σεπτέμβρη 1955 εξαπέλυσε πογκρόμ ο τουρκικός όχλος εναντίον της ελληνικής κοινότητας της Πόλης. Με τον όρο «Σεπτεμβριανά» εννοούμε την εν λόγω βίαιη επίθεση προς τους τότε 100.000 Έλληνες που ζούσαν στην Κωνσταντινούπολη, οι οποίοι έκτοτε αποδεκατίστηκαν, φτάνοντας έως και σήμερα το πολύ μέχρι 2.000.

Υπό την ηγεσία του Αντάν Μεντερές, σε συνθήκες οικονομικά δύσκολες για την Τουρκία η τότε κυβέρνηση της γειτονικής χώρας κατάφερε μέσω της προπαγάνδας να φανατίσει και να δημιουργήσει εθνικιστική συσπείρωση του λάου της προς τους Ελληνοκύπριους κατοίκους της.

Η αφορμή για το πογκρόμ κατά του Ελληνισμού της Πόλης δόθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου, με την έκρηξη ενός αυτοσχέδιου μηχανισμού στο Τουρκικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης, που στεγαζόταν και στεγάζεται έως σήμερα στην οικεία, όπου γεννήθηκε ο Κεμάλ Ατατούρκ, ο ιδρυτής του σύγχρονου τουρκικού κράτους. Αξίζει να αναφερθεί, πώς από την έκρηξη προκλήθηκαν μικρές υλικές ζημίες.

Οι ελληνικές αρχές προχώρησαν στη σύλληψη του Οκτάι Εγκίν, ενός μουσουλμάνου φοιτητή από την Κομοτηνή ως υπαίτιου του συμβάντος, ενώ αργότερα «στέφθηκε» με όλες τις τιμές ως κυβερνήτης σε μία επαρχία της Τουρκίας. Ταυτόχρονα, ο τουρκικός τύπος εξέδιδε πρωτοσέλιδα με τίτλους όπως «Έλληνες τρομοκράτες κατέστρεψαν το πατρικό σπίτι του Ατατούρκ» συνοδευμένες με διαστρεβλωμένες φωτογραφίες.

• 

• 

Το απόγευμα της ίδιας μέρας, στη συνοικία Περάν 50.000 άτομα ξεσπούν με μένος ενάντια στις ελληνικές περιουσίες της περιοχής. Οι λεηλασίες διήρκεσαν μέχρι τις πρωινές ώρες της 7ης Σεπτεμβρίου. Όταν η κατάσταση κινδύνευε να τεθεί εκτός ελέγχου επενέβη ο Στρατός, ο οποίος έμενε σχεδιασμένα αμέτοχος μέχρι πρότινος.

Το Πογκρόμ κατά του Ελληνισμού της Πόλης προκάλεσε:

• τον θάνατο 16 Ελλήνων και τον τραυματισμό 32
• τον θάνατο ενός Αρμένιου
• τον βιασμό 12 Ελληνίδων
• τον βιασμό αδιευκρίνιστου αριθμού ανδρών (εξαναγκάστηκαν να υποστούν περιτομή)
• την καταστροφή:
  4.348 εμπορικών καταστημάτων,
  110 ξενοδοχείων,
  27 φαρμακείων,
  23 σχολείων,
  21 εργοστασίων,
  73 εκκλησιών,
  περίπου 1000 κατοικιών, όλα ελληνικής ιδιοκτησίας.